Ontdek de schatten van Artana

Artana is een leuk dorpje in de regio Plana Baixa die als het ware de entree is van het natuurpark Sierra de Espadán vanaf de zee. Gelegen in de Artana vallei, die wordt gevormd door de gelijknamige kloof. Omringd door bergen vol vegetatie, bronnen en olijfboomgaarden, vormt het een groene long, een oase van rust en schoonheid aan de kust.

Artana onderscheidt zich door zijn grote natuurlijke erfgoed. Met een groot diversiteit aan natuur. Denk aan rotsen die bestaan uit grijs kalksteen, rode zandsteen wat een prachtige kleur oplevert.

Johannesbroodbomen

Verder de bossen met kurkeiken bomen, de steeneiken en witte dennen. Ook de sinaasappelvelden, Johannesbroodbomen en de eeuwenoude olijfbomen. Ze zijn allemaal getuige van de gebeurtenissen van vroegere tijden.

De neolithische bewoners, de Iberiërs en de Romeinen, probeerden hard om de natuur van deze gebieden te beheersen, maar het waren de moslims, later de Moren, die hierin slaagden.

Het grootste erfgoed was het perfecte gebruik van water: vijvers, dammen, putten, waterreservoirs, molens. En er zijn talloze fonteinen verspreid over het gebied, waarvan Baldriana de bekendste is.

Entree naar Sierra de Espadán.

Lokale bewoners en toeristen slenteren door de oude, smalle straatjes van het stadscentrum en genieten van het culturele erfgoed van hun voorouders in een zorgvuldig onderhouden complex.

Ze weten dat dit de toegangspoort is tot een wereld vol wilde natuur en geschiedenis, zoals het natuurpark Sierra de Espadán.

De dapperste kunnen het voorbeeld volgen van de oude christelijke veroveraars in hun strijd tegen de moslimverdedigers door vanaf de Golgotha, langs de ruige berghellingen, naar het middeleeuwse kasteel te klimmen.

Hoewel sommige elementen van Romeinse oorsprong zijn, stammen de zichtbare sporen uit de Arabische en christelijke periode: overblijfselen van torens, waterreservoirs, grachten en muren. Vanaf hier is een indrukwekkend panoramisch uitzicht over de vallei, de stad en de bergen.

Penyes Altes

Het gebied Penyes Altes is het meest indrukwekkende van alle gebieden die in Artana te ontdekken zijn.

Tevens is dit een van de meest opmerkelijke geologische plekken in de Sierra de Espadán en de regio Valencia.

Het zijn immense formaties van rode zandsteen of rodenosteen die, met hun karakteristieke roodachtige kleur steeds van kleur verandert gedurende de dag.

Door pijnboombossen, langs bergtoppen en uitkijkpunten zoals de Ràpita d’Artana (470 m), een van de gemeentelijke toeristische routes die perfect is bewegwijzerd, kom je op deze plek die Cavanilles in zijn werk Observations on the Natural History, Geography, Agriculture, Population and Fruits of the Kingdom of Valencia (1797) beschrijft als Puntas Aragonesas:

…volg de loop van de Artana kloof, die steeds smaller wordt; Aan beide kanten zijn bergen te zien, of beter gezegd, je kunt de restanten zien van de enorme massa waar het water doorheen brak op zijn weg. Daar zijn de oevers te zien die min of meer naar de horizon hellen, de in- en uitgaande hoeken en vaak loodrechte, hoge hoeken. Ze worden ook wel de Aragonese punten genoemd, omdat vanaf hun toppen het koninkrijk Aragon te zien is.

Vanuit twee uitkijkpunten is de grootsheid van deze enorme rotsen te bewonderen, die tot grote hoogte oprijzen en spectaculaire naalden vormen.

Mijnroute en mijnmuseum

Ook de mijnroute is een echte aanrader. Deze route neemt ons mee langs een van de historische activiteiten van de stad: het mijncomplex Virgen del Amparo, dat tot halverwege de 20e eeuw actief was.

Mineralen zoals bariet en limoniet, waaruit ijzer werd gewonnen, werden uit deze mijnen gewonnen en verkocht aan de hoogovens van Sagunto.

Ze werden systematisch uitgebuit in de jaren 1950 en 1960, maar er zijn verwijzingen naar hun gebruik in andere periodes, die zelfs teruggaan tot de Romeinen.

Met meer dan 5 km aan galerijen zijn het de grootste in de regio Valencia. Van de 8 hoofdingangen van het mijngebied vallen de ingangen van de Galería del Agua en de Galería del Caballo het meest op.

De omgeving is omgetoverd tot een openluchtmuseum, met informatiepanelen die inzicht geven in dit zware werk.

Een bezoek aan het Artana Mijnmuseum in het stadscentrum mag ook zeker niet ontbreken.

Cova del Tronc

Cova del Tronc is een van de vele geologische bezienswaardigheden in dit gebied. Het is een ondergrondse galerij die 67 meter diep is en meer dan 450 meter lang.

Tegenwoordig huisvest het een grote kolonie vleermuizen van enkele van de 16 beschermde soorten die voorkomen in het natuurpark Sierra de Espadán.

En bij de ingang van de grot is er een uitkijkpunt dat ons een indrukwekkend uitzicht op de Plana biedt.

Tegenwoordig is de landbouw de belangrijkste bron van inkomsten voor Artana. Vooral de olijventeelt als paradepaardje.

Hoge kwaliteit olijfolie

Het dorp staat dan ook bekend om de hoge kwaliteit van de olie die hier geproduceerd wordt. Het vloeibare goud van de olijfboom heeft bovendien een lange geschiedenis, die perfect tot uiting komt in de leeftijd en de omvang van enkele tientallen monumentale olijfbomen die verspreid staan over de droge gebieden van de gemeente.

Eeuwenoude olijfbomen die, net als in andere regio’s van Castellón, vaak meer dan 1000 jaar oud zijn en nog steeds hun beste vruchten produceren.

Olijfbomen route

De route langs de duizend jaar oude olijfbomen van Masadeta en Pinar laat je een aantal van deze unieke levende monumenten in de wereld ontdekken. Elk met zijn eigen bijzondere silhouet, van buitengewone schoonheid en enorme omvang, zoals Les Oliveres del Pla en Les Oliveres de Patricio Carreró.

Ben je een liefhebber om op onderzoek te gaan in deze mooie omgeving dan zijn de onderstaande activiteiten een aanrader:

• Grot,
• Cavall-mijn
• IJzerroute
• les Penyes Altes, de Puntal
• Artana of de Penya Parda

Dit zijn enkele van de belangrijke bezienswaardigheden die je niet mag missen.